اقتصاد

نمود عینی امنیت، رفاه و آزادی در مجتمع‌های مسکونی

نمود عینی امنیت، رفاه و آزادی در مجتمع‌های مسکونی

مجتمع‌های مسکونی علاوه بر سرپناه برای انسان کارکردهای اساسی‌تری در زندگی انسان معاصر دارند.
پیشرفت علوم مختلف، رشد و توسعه تکنولوژی، اختراع و ساخت تجهیزات مدرن و پشت سر گذاشتن انواع و اقسام سبک‌ها و شیوه‌های هنری و ادبی، از دیرباز بیانگر تلاش انسان بوده است تا به چشم‌انداز دلخواه خود در زندگی دست یابد. چشم‌اندازی که همه سطوح زندگی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و می‌تواند کیفیت زندگی را دگرگون سازد. این چشم‌انداز تاریخی و همیشگی، از دیرباز دست‌یافتن به سه مؤلفه در زندگی است. امنیت، رفاه و آزادی. میزان دستیابی جوامع مختلف به هر یک از این مؤلفه‌ها متفاوت است و ناشی از کیفیت عملکرد آنهاست. با گذر زمان کیفیت این مؤلفه‌ها تغییر کرده و به‌سوی کمال پیش رفته است. این کیفیت را می‌توان بر اساس نشانه‌هایی که در هر دوره در یک جامعه مشاهده می‌شود استخراج کرد. هر چه به آینده می‌رویم کیفیت این سه مؤلفه و خاستگاه‌های آنها مدام در حال تغییر و بهبود است. اگر بخواهیم این موارد فوق را به موقعیت‌ها و شرایط زندگی در واقعیت تعمیم دهیم و همچنین از تئوری محض به مثال‌های عینی و ملموس برسیم موارد مختلفی را می‌توان هم‌راستا با این موضوع مطرح کرد. رشد و پیشرفت صنایعی مانند ماشین‌سازی و یا ساخت هواپیما و وسایل حمل‌ونقل پیشرفته و مدرن، جهش‌های روزانه صنعت گوشی همراه و بسیاری موارد دیگر که همگی در این راستا گام برمی‌دارند. اما یکی از نمودهای عینی به طور دقیق و کامل هم راستا با این سه مؤلفه پیش می‌رود و کاملاً همپوشانی دارد روند معماری و ساخت سازه‌های مدرن و حتی نسخه‌ی عینی بسیار کامل‌تر آن رواج احداث مجتمع‌های مسکونی و برج‌سازی است. اما پیش از آنکه وارد جهت تشریح و تطبیق این رویکرد در معماری با موضوع بحث وارد جزئیات بشویم لازم است که به بازوی مهمی اشاره کنم و در واقع حلقه مفقوده‌ای است که به‌اندازه اهمیتش به آن پرداخته نشده و آن هم شرکت‌ها و تعاونی‌هایی است که عامل اجرایی این پدیده هستند که در بحثی اختصاصی به آن خواهیم پرداخت. در اینجا هدف اشاره‌ای گذرا به این بازوی اجرایی بسیار مهم است که اگر نبود بسیاری از پدیده‌های معماری نیز وجود نداشت. حال به بحث اصلی بازمی‌گردیم. روند معماری و ساختمان‌سازی و احداث مجتمع‌های مسکونی و تجاری به طور خودآگاه و یا ناخودآگاه در دوران معاصر باتوجه‌به سه دغدغه اصلی انسان‌ها پیش می‌رود. وقتی از امنیت سخن به میان می‌آید گستره وسیعی از مفاهیم و واژه‌ها و شرایط را در خود نهفته دارد. امنیت روانی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، امنیت به هر عنوانی آن در ذهن ما مجسم می‌شود و اما روند معماری و ساختمان‌سازی امروزی چه بخشی از این گستره وسیع را پوشش خواهد داد. 
در زمانی نه‌چندان دور منزل و محل سکونت انسان تنها به‌عنوان سرپناهی بود تا انسان را از باد و بوران و سرما و گرما و حیوانات درنده و نااهلان حفظ نماید و نمود چنین تفکری در چند دهه قبل در معماری و ساختمان‌سازی به‌خوبی مشاهده می‌شود و دور بودن از منزل به علت کار و مشغله و یا هر علت دیگر امری طبیعی بود؛ اما امروزه همه تلاش انسان در آن است که همواره و در هر زمانی از شبانه‌روز در کنار خانواده باشد و دور بودن وی از منزل کوتاه‌ترین زمان را به خود اختصاص دهد. انسان امروزی همه چیز را در دسترس می‌خواهد. مردم امروزه همه امکانات را در یک مکان واحد و در نزدیک‌ترین فاصله به محل زندگی خود می‌خواهند. مردم امروز بر خلاف دهه‌های گذشته به مهندسی فرهنگی در معماری نیازمند هستند و در حال حاضر تنها جایی که به این نکات توجه کرده و همه آن‌ها را لحاظ می‌کند مجتمع‌های مسکونی است. مجتمع‌هایی که دارای فضای سبز، فضای ورزشی، استخر، پیست پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، سالن اجتماعات، پارکینگ متناسب با واحدهای موجود و محل بازی و سرگرمی کودکان هستند طراحان به‌شدت تلاش می‌کنند که بتوانند با یک طراحی متناسب با فضای موجود بیشترین بازدهی را برای ساکنین ارائه دهند. در چنین فضایی افراد مجبور به ترک طولانی‌مدت منزل نیستند و همواره در کنار خانواده به سر می‌برند. در ضمن باتوجه‌به دسترس بودن همه امکانات رفاهی و ورزشی و فروشگاه‌ها، صرفه‌جویی در وقت و انرژی به‌شدت قابل‌توجه است. عدم مواجهه با ترافیک، عدم طی‌کردن مسیرهای طولانی که در هر شکل و شمایلی برای فرد هزینه به همراه خواهد داشت و لذا این سیستم در بودجه نیز صرفه‌جویی قابل‌توجهی به همراه خواهد داشت. مهم‌تر از هر چیزی صرفه‌جویی در وقت و زمان است کاهش حوادث و اتفاقات غیرمنتظره که برای افراد خسارت مالی و جانی به همراه خواهد داشت. طبیعتاً استفاده از یک استخر با تعداد معدودی از افراد نسبت به استخرهای شلوغ همگانی از لحاظ بهداشتی قابل‌اعتمادتر است. مواردی ازاین‌دست که بسیار زیادند که در نوشته‌ای دیگر به طور مفصل به آنها خواهیم پرداخت. اما خوشبختانه امروزه از برج‌هایی که در دست طراحی و ساخت هستند مهندسین و مشاورین تعاونی‌ها اتفاقاً تأکید ویژه‌ای بر فضاهای مشاعات دارند مشاعاتی که در طبقات زیرین محدوده اطراف برج و در بام برج ایجاد می‌شود و در آن مشاعات همه نیازهای ضروری انسان در نظر گرفته می‌شود نمونه این نوع نگاه در معماری و دیدگاهی که در واقع ناشی از مهندسی فرهنگی در برج‌های طراحی شده در نقاطی مانند منطقه ۲۲ و وردآورد قابل‌مشاهده است و موارد متعددی که تعاونی‌ها در حال طراحی و زمینه‌سازی جهت احداث آنها هستند. به هر جهت انتخاب چنین رویکردی در ساخت‌وساز بناها و معماری نیز ناشی از همان سه دغدغه اصلی است که افراد در امنیت روانی و فیزیکی و در محیطی امن تمام امکانات رفاهی و ورزشی و فرهنگی را در اختیار داشته باشند و باصرفه جویی‌های مختلف زمان را به دست بیاورند که واقعاً زمان بهای مشخصی ندارد و تا بی‌نهایت ادامه دارد. در مجموع در عصر جدید این خود مردم هستند که با تشکیل تشکل‌هایی مانند تعاونی‌ها به همنوع خود در رسیدن به مدینه فاضله خویش کمک می‌کنند و تلخی هر زندگی را به شیرینی تبدیل می‌کنند.

تالیف: گروه نویسندگان اقتصاد تراست

مطالب مرتبط

برندینگ، بازاریابی و فروش به سبک تراست